Имрӯз Котиби давлатии Британияи Кабир оид ба корҳои хориҷӣ, Иттиҳод ва рушди Британияи Кабир лорд Дэвид Кэмерон бо як сафар вориди Тоҷикистон шуд. Дар ин бора ВКХ Тоҷикистон хабар медиҳад.

Дар Фурудгоҳи байналмилалии Душанбе ӯро муовини аввали вазири корҳои хориҷӣ Исматулло Насредин ва дигар шахсони расмӣ пешвоз гирифтаанд.

"Интизор меравад, ки дар чаҳорчӯби ин сафар ӯро Эмомалӣ Раҳмон, раисҷумҳури Тоҷикистон ба ҳузур мепазирад",- менависад манбаъ.

Ҳамчунин, ӯ бо вазири корҳои хориҷии Тоҷикистон низ дидору гуфтугӯ мекунад.

Ҷонибҳо вазъи кунунӣ ва дурнамои ҳамкориҳои ду кишвар ва масоили минтақавиро баррасӣ хоҳанд кард.

Пеш аз сафар Дэвид Кэмерон дар бораи ҳамкории минбаъдаи Британияи Кабир бо кишварҳои минтақаи Осиёи Марказӣ изҳори назар кардааст, ки матнашро дар зер манзуратон мегардонем:

 

Ҳар кадоме бо мероси нодир 

Соли 2013 ман аввалин сарвазири Британия будам, ки ба Осиёи Марказӣ сафар карда буд. Дар Остона ва Атирауи Қазоқистон он, ки ин миллати ҷавону дорои фарҳанги бостонӣ чӣ қадар зуд иқтисод ва мавқеи худро дар ҷаҳон дигаргун месозад маро ба ҳайрат гузошта буд. Ман тасмим гирифтам, ки шарикии моро таҳким бахшам.

Ин ҳафта ман аввалин вазири корҳои хориҷии Британия хоҳам буд, ки аз ҳамаи панҷ кишвари Осиёи Марказӣ ва Муғулистон боздид мекунад - воқеан, боварӣ дорам, ки аз аввалин вазирони корҳои хориҷии G7 ҳастам, ки чунин сафарро анҷом додааст. Ин шаш миллат дорои мероси беназири худ буда тағйироти босуръатро идома медиҳанд. Хоҳони онам, ки бо ҳар кадоми онҳо шарикии боз ҳам мустаҳкамтаре созам, ки ба ҳамаи мо муфид бошад.

Ҳамкории мо аллакай дастовардҳои зиёд ҳосил мекунад. Забони англисӣ, ҳуқуқ ва таҳсилот дар маркази муассисаҳои муваффақ ба монанди Маркази байналмилалии молӣ дар Остона ва Донишгоҳи байналмилалии Вестминстер, ки дар Тошканд қарор дорад. Сармоягузорӣ ба лоиҳаҳои бузург аз ҷониби ширкатҳое мисли Rio Tinto, Shell ва BAE ба ташаккули ҷойҳои корӣ ва суръати рушд саҳм гузоштаанд. Мо барои аз кӯҳҳои Осиёи Марказӣ ба Покистон овардани барқи нерӯгоҳҳои обӣ ёрӣ мерасонем.

Дар Улан-Батор муҷассамаи Битлз "чоргонаи муҳташам"-ро истиқбол мекунад, ки даҳсолаҳо пеш ҷавонони муғул дар он ҷо ҷамъ омада, нахуст дар бораи мусиқии мамнӯи Ғарб сӯҳбат мекарданд ва сипас барои гардиш ба сӯи демократия талош мекарданд.

Дар солҳои 1990, воқеаи хотирмон ҳадяи Мақсад - аспи туркманӣ ба нахуствазири ҳамонвақтаи мо буд, ки пас аз иштирок дар пойгаи аспдавонӣ, одамони зиёд ба тамошои он омаданд.

Ҳоло даҳҳо ҳазор нафар аз ин минтақа тибқи лоиҳаи васеъи коргарони мавсимии мо барои кор ба Бритониё омаданд. Air Astana, Uzbekistan Airways ва Turkmenistan Airlines ҳар ҳафта ба Лондон парвоз мекунанд. Дастаи ҳунармандии Хони Муғулистон тамошобинонро дар West End-и Лондон ба ҳайрат овард.

Ҳоло вақти он расидааст, ки мо боз ҳам пеш равем. Мо дар ҷаҳони баҳсбарангез ва номуайян умр ба сар мебарем. Рақобати бузурги геополитикӣ барои кишварҳои ин қисмати ҷаҳон мушкилоти хосеро ба миён меорад.

Саҳнаҳои обхезии шадид дар Қазоқистон ва Муғулистон - дар муқоиса бо басомади хушксолӣ дар даштҷойҳо дар солҳои охир - ба мо аз хатари афзояндаи тағирёбии иқлим ёдовар мешавад. Ва тағйироти технологӣ ва иқтисодии ҷаҳонӣ аз ҳамаи мо талаб мекунад, ки ҷавонони худро бо малакаҳои дуруст барои ободии рушди онҳо роҳнамоӣ кунем.

Ин мушкилотро дар танҳоӣ ҳеҷ кадоми мо бартараф карда наметавонем. Мисли шумо, Британия ҳам  гунонгунсозии шарикии байналмилалии худро дар ҷаҳони имрӯзаи баҳсбарангеу номуайян, арзишнок медонад.

 

Сармоягузориамонро ба рушд се баробар зиёд мекунем

Ин аст, ки ман ин сафарро анҷом дода истодаам ва сармоягузории худро дар соҳаи рушд се маротиба зиёд мекунам. Ҳамин тавр, мо дар якҷоягӣ метавонем ҳаёти шаҳрвандони худро бехатару беҳтар кунем. Ман барои ба сатҳи нав баровардани муносибатҳои мо се самти афзалиятнокро мебинам.

Якум, тартиботи ҷаҳонӣ. Хамаи мо дар эътикоди худ ба принсипҳои асосии Оинномаии Созмони Миллали Муттаҳид  ва Ташкилоти Амният ва Хамкорй дар Европа якдилем - соҳибихтиёрӣ ва тақсимнопазирии сарзамин. Барои дар саросари ҷаҳон аз ин принсиҳо ҳимоя намудан мо бояд дяр якҷоягӣ кор кунем. Дар акси ҳол, сохибихтиёрӣ ва тақсимнопазирии сарзамини мо метавонад зери хатар бошад.

Мубориза бо коррупсия ва кафолат додани он, ки минтақа  роҳи паноҳии саркашӣ аз таҳримҳо нест, як мисоли амалии он аст, ки чӣ гуна мо метавонем дар якҷоягӣ ҳамкори намоем. Ба ҳамин монанд, мо бояд ҳамкориҳои афзояндаи худро дар соҳаи амният тавассути амиқтар кардани муколама ва густариши омӯзиши нерӯҳои амниятӣ таҳким бахшем. Ин ба мо кӯмак мекунад, ки ба таҳдиди афзояндаи ДОИШ-и Хуросон (ISKK), ки ҳамлаи даҳшатноки ахираш ба Маскав аз ҷониби Бритониё ба таври шадид маҳкум карда шуд, муқобилат кунем.

Дуюм, робитаҳои иқтисодӣ. Ширкатҳои бритониёӣ дар кушодани иқтидори нефту газ ва дигар захираҳои табиии ин минтақа нақши бузург бозиданд. Ҳоло Бритониё метавонад дар дастрасӣ ба сармоягузорӣ ва технологияҳои ихроҷкунанда ва иқтисоди каммасрафи энергия кӯмак кунад.

Дуюм, робитаҳои иқтисодӣ. Ширкатҳои Британия дар боз намудани иқтидори нефту газ ва дигар захираҳои табиии минтақа нақши муҳим бозиданд. Британияи Кабир акнун метавонад барои дастрасӣ ба сармоягузорӣ ва технологияиҳое, ки иқтисодҳои каммасраф ва иқтисодҳое, ки барои паст намудани партовҳои карбонӣ мусоидат мекунад, кӯмак кунад.

Дар ҷараёни боздидам, ман аввалин фонди сармояи ширкатҳои хусусии хурду миёна дар Осиёи Марказиро таъсис медиҳам, то ба ширкатҳои иқтидори баланд дошта дар минтақа сармоягузорӣ кунад. Мо мехоҳем ширкатҳои Осиёи Марказиро дастгирӣ кунем. Аммо барои ин, ширкатҳо ва таҷрибаи бритониёӣ низ нақши муҳим дорад.

Масалан Concrete Canvas, як ширкати уэлсӣ дар Бишкек як корхонаеро мекушояд, то ба тамоми минтақа хизмат расонад. Бетони онҳо дар намуди лӯлапеч бо нархи арзонтар истеҳсол карда мешавад, насб намудани он осонтар ва зудтар анҷом дода мешавад ва ин ҳама дар ҳоле ки он камтар CO2  ҷудо мекунад. Дар сурати интиқол додани он ба минтақа раванди таъмири каналҳои ирригатсионӣ дигар  мешавад ва ба сарфаи бештари яке аз захираҳои асосӣ ва ҳам муҳимтарини шумо – об мусоидат менамояд. Ё ба мисоли Маркази байналмилалии молияи Остона нигаред. Бо таъин намудани судяҳои мустақили англисӣ ба судҳои байналмилалии ҳуқуқӣ, он зиёда аз ҳазор корхонаҳоро ҷалб кард ва дар тӯли чанд сол зиёда аз ду ҳазор баҳсро бомуваффақият ҳал намуд. Ошкорбаёнӣ ва волоияти қонун сармоягузориро ҷалб мекунад. Ман шодам, ки дигар кишварҳои минтақа ҳоло ба ҷорӣ намудани модели шабеҳ таваҷҷӯҳ доранд.

Сеюм, маориф. Мо дар ин ҷо маблағгузории худро барои стипендияҳои Chevening дучанд мекунем, то ки бештар донишҷӯён тавонанд донишгоҳҳои сатҳи ҷаҳонии моро шахсан таҷриба кунанд. Аммо мо имкониятҳои худи минтақаро низ дастгирӣ мекунем.

Айни замон даҳ донишгоҳи бритониёӣ дар Ӯзбекистон дараҷаҳои илмии Британияро пешниҳод мекунанд. Дар Қазоқистон Донишгоҳи Ковентри, кампуси нав мекушояд ва Донишгоҳи Квинс Белфаст як барномаи нави дипломи дуҷонибаро оғоз мекунад. Гурӯҳҳо ба монанди British Council, Pearson ва Cambridge Education стандартҳои таълими забони англисиро баланд мебардоранд - масалан, дар Муғулистон, ки забони англисӣ ҳоло забони дуввуми расмӣ мебошад.

Мақсади мо баланд бардоштани сифати таҳсилоти ҳама шаҳрвандон, аз ҷумла занону духтарон аст. Ин барои кушодани иқтидори онҳо муҳим аст - ва ба ин васила кушодани пурраи иқтидори ҷомеа мебошад.

Ман бесаброна интизорам, ки ҳар сеи ин соҳаро бо Ҷаноби Олӣ Эмомалӣ Раҳмон баррасӣ намоям. Ман шодам, ки аз НБО Норак дидан мекунам ва ба Тоҷикистони имрӯза як назар мекунам. Мо имкониятҳои бисёр дорем. Мо бояд аз онҳо якҷоя истифода барем”.